Klemens Nedir? | Genel Bakış ve Özellikleri

Klemens, ingilizce adıyla terminal block elektrik sistemlerinde kablo bağlantılarını yapmamızda bizlere kolaylık sağlayan en temel üründür. Klemensler sayesinde kablolama işlemleri pratik ve hızlı bir şekilde gerçekleşir. Klemens, bugün baktığımız zaman kontrol panolarının en temel bileşenlerinden bir tanesidir. Yeni blog yazımızda klemens nedir, klemens çeşitleri, klemens bağlantı türleri ve klemens seçimi yaparken nelere dikkat etmemiz gerektiğine yakından bakacağız. Genel olarak panoların görünmez kahramanı klemensi gelin daha yakından tanıyalım.

İlginizi Çekebilir: HMI Panel

Bir Bakışta Klemens

Klemens genel olarak elektrik projelerinde ekiplanları kablolar aracılığıyla birbirine bağlar. Bu bağlantı esnasında yalıtımı sağlayarak modüler ve güvenilir bir çözümler sunar. Klemensin tarihine gittiğimiz zaman 1920 yılların sonunda Almanya’da basit bir prototipinin üretildiğini görüyoruz. Klemens sayesinde bugün kablolama işlemleri çok daha kısa sürmekte ve güvenilir bir işlem sağlanmaktadır. Günümüzde klemensler çoğunlukla modüler ve DIN raydır. Bu da ihtiyaçlarımıza göre klemensi arttırmamızı sağlar. Klemens neden kullanılır sorusunun en basit cevabı sundukları güvenirlik ve basitliktir.

Klemens Çeşitleri

Gelişen teknoloji ve otomasyon sistemleriyle beraber klemens çeşitleri de farklılaşmış, ihtiyaçlara cevap verir hale gelmiştir.

1-Topraklama Klemensi

Topraklama klemensi, genel olarak vidalı ve yaylı bağlantıya sahip bir klemens türüdür. Görevi gelen kabloyu klemensin tabanında bulunan ekipman sayesinde toprağa bağlar ve elektriksel güvenliği sağlar.

2-Sigortalı Klemens

Sigortalı bağlantı klemensleri, Klemens devresi içine bir sigorta yerleştirerek harici aşırı akım koruması ihtiyacını etkin bir şekilde ortadan kaldıran kullanışlı bir çözüm sunar. Bu entegrasyon kablolama işlemini basitleştirir ve bağlı cihazların güvenliğini sağlar. Birincil işlevlerine ek olarak, birçok üretici Sigorta Arıza LED’i içeren yerleşik bir devre ekleyerek sorun gidermeyi bir adım öteye taşımıştır. Bu yenilikçi özellik, kullanıcılara sigortanın durumuna ilişkin görsel bir gösterge sunarak olası sorunların tespit edilmesini ve ele alınmasını kolaylaştırır.

3-Termokupl Klemens

Termokupl klemensler, normal klemensler bu amaç için uygun olmadığından, termokupl uç bağlantılarını barındıracak şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Bir termokupl teli bir klemensin içindeki iletken malzeme ile temas ettiğinde, istenmeyen bir bağlantı oluşur. Birbirine benzemeyen metaller bir araya getirildiğinde yeni bir bağlantı oluşur ve istenmeyen bir gerilime neden olur. Ek bağlantılara olan ihtiyacı ortadan kaldırmak için, termokupl bağlantı ekipmanları, termokupl uçlarını klemensin her iki ucunda güvenli bir şekilde bir arada tutan bir sıkıştırma mekanizması kullanır.
Bu ürünlerin performansını daha da artırmak için üreticiler, termokupl teliyle aynı bileşende iletken kullanılarak inşa edilen dahili bir bağlantı şeridine sahip Termokupl klemenslerini icat etmiştir.

Klemens Montajı

Klemenslerin montajı söz konusu olduğunda, çeşitli seçenekler mevcuttur, ancak en yaygın kullanılan yöntem DIN Raylarının kullanılmasıdır. DIN Rayları, elektrik panoları ve ekipman rafları içindeki çeşitli cihazlar ve bileşenler için evrensel bir montaj çözümü olarak hizmet veren standartlaştırılmış metal raylardır. Bu raylar, terminal bloklarının takılması için güvenli ve düzenli bir platform sağlar. İmalatçılar DIN Raylarını kullanarak klemensleri yapılandırılmış bir şekilde kolayca kurabilir ve düzenleyebilir. Raylar konumlandırma açısından esneklik sunar ve verimli kablolama ve bakıma olanak tanır. DIN Rayları pratikliklerinin yanı sıra elektrik tesisatlarının genel güvenliğine de katkıda bulunur. Klemensler için sabit bir temel sağlayarak gevşek bağlantı veya kazara yerinden çıkma riskini azaltırlar.

İlginizi Çekebilir: IO-Modül

Klemens Bağlantı Çeşitleri

Klemenslerin farklı bağlantı çeşitleri bulunur. Kullanıcılar projeye göre farklı amaç ve uygulama da bağlantı çeşidini tercih edebilir.

Vidalı Klemens

Bağlantı kurmak için en yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri vidalı klemenslerin kullanılmasıdır. Bu klemensler kabloları yerlerine sabitlemek için vida kullanır.
Ancak vidalı klemenslerle çalışırken dikkatli olmak çok önemlidir. Vidaları sıkarken aşırı güç uygulamak kabloların hasar görmesine ve yetersiz hatta tehlikeli bağlantılar oluşmasına neden olabilir. Bir denge kurmak ve kablolara zarar vermeden vidaların uygun şekilde sıkıldığından emin olmak önemlidir. Vidaları sıkarken uygulanan kuvvet miktarına dikkat ederek kabloların bütünlüğünü koruyabilir ve vidalı klemensler kullanarak güvenilir bağlantılar kurabilirsiniz.

İlginizi Çekebilir: SNK Vidalı Klemensler

Yaylı Klemens

Yaylı klemens, kablo bağlantısı için yoğun olarak kullanılan bir yöntemdir. Kabloları yerleştirerek bağlantı yapmak için basit ve verimli bir yol sunar. Bununla birlikte, çoğu durumda telin klemense yerleştirilmeden önce bir yüksüğe tutturulması gerektiğini unutmamak önemlidir. Kabloyu yüksüğe takmak için, bazı üreticiler tarafından sağlanan yaylı bir serbest bırakma cihazı kullanabilirsiniz. Bu cihaz telin kolayca takılmasını ve serbest bırakılmasını sağlar. Öte yandan, bazı üreticiler bu görevi gerçekleştirmek için küçük bir tornavida kullanılmasını gerektirebilir. Genel olarak, yaylı klemens kablo bağlantıları için uygun bir çözüm sunmakta ve kablo bağlama yöntemleri açısından esneklik sağlamaktadır.

İlginizi Çekebilir: PI-Spring Klemensler

Push-in Klemens

Push-in teknoloji son dönemde bir çok alanda yayılmaktadır. Kablo veya teller bu noktada sadece itilerek bağlantı noktasına bırakılır. Push-in klemensler diğer klemensler göre daha az iş gücü ile daha hızlı kablolama sağlar. Push-in teknolojisinde bağlantı noktasına bir basınç uygulanır ve kablolar son derece ideal bir şekilde sarılır. Bu teknoloji kablolamayı %50’ye varan oranda azaltır. Özellikle endüstriyel otomasyon alanında hızla yayılmaktadır.

Soketli Klemens

Soketli klemens, adından da anlaşılacağı gibi, bir fişe kolay bağlantı sağlayan bir sokete sahiptir. Kablo yerleştirilir ve bir vida mekanizması kullanılarak güvenli bir şekilde sabitlenir. Kablo bağlantısı, uygun bir fiş ve soket düzenlemesi aracılığıyla kurulur. Bu tip klemensler genellikle bağlantının hızlı bir şekilde kesilmesinin gerekli olduğu senaryolarda kullanılır.

İlginizi Çekebilir:  Soketli Klemensler

Klemens Seçimi

Klemensler tasarlanırken, akım değeri kritik bir husustur. Terminal iletkenliği, kesit alanı ve ısı dağılımı gibi faktörler tarafından belirlenir. Aşırı yüksek akımlarda çalışmak aşırı ısınmaya ve klemenslerin hasar görmesine neden olarak önemli güvenlik tehlikeleri oluşturabilir. Sistemde beklenen maksimum akımın en az %150’si kadar bir değere sahip bir klemens seçmek mantıklı olabilir. Bir klemensin gerilim değeri, muhafazanın dielektrik dayanımından etkilenir. Güvenli çalışmayı sağlamak için klemensin voltaj değeri maksimum sistem voltajından yüksek olmalıdır. Bir terminal bloğu (klemensi) seçerken sistemdeki voltaj dalgalanmalarını değerlendirmek de önemlidir. Slim röle hakkında bilgi almak için bu yazımızı okuyabilirsiniz.

Kutup sayısı, terminal bloğu içindeki devrelerin sayısını ifade eder. Özel uygulamanın devre gereksinimlerine bağlı olarak, kutup sayısı tek bir kutuptan 24 kutba kadar değişebilir.
Bir klemensin hatvesi, her bir kutup arasındaki merkez mesafesini temsil eder. Tipik olarak gerilim/akım, kaçak ve boşluk gibi faktörler dikkate alınarak terminal bloğunun genel değerine göre belirlenir. Bir klemensin alabileceği kablo boyutu ve tipi, voltaj/akım değerine bağlıdır. Kabloların fiziksel olarak terminal bloğuna oturduğundan emin olmak çok önemlidir. Ayrıca, kablo tipi de dikkate alınmalıdır; vidalı klemensler için genellikle çok telli veya çok damarlı kablolar kullanılırken, push-in klemensler için genellikle tek damarlı kablolar kullanılır.

Özet

Klemensler günümüzün bağlantı teknolojilerinde önemli bir yer edinir. Bu yazımızda sizlere klemens nedir, neden kullanılır, klemens seçiminde dikkat edilmesi gerekenleri ve klemens bağlantı türlerini açıklamaya çalıştık. Doğru klemens seçimi size hem pano üretiminizde hem de otomasyon projelerinizde kolaylık sağlayacaktır. Saypro olarak TE Connectivity resmi exclusive distribütörü olarak klemens ihtiyaçlarınızda her zaman yanınızdayız. Bizlere info@saypro.com.tr adresinden hemen ulaşabilirsiniz.,

Bonus